[ი. ევდოშვილი, გაზეთი „ივერია“, 1905 წ.]
- ძმებოჯან! - ასწია ერთმა მათგანმა თითის წვერებზე სტაქანი, - ჯერი ჩემზეა რაღა, მაშ, ნიკუა მოგიკვდეთ, ნიკუა თუ ისეთი მაზალო სიტყვა არ გითხრათ, რომ მოსაწონი არ იყოს!
- შენმა მზემ, ფილოსოფიას იტყვი აი! შეაწყვეტინა ერთმა.
- ვა, ყური დაუგდეთ რაღა, კაცია, ვირის თავის ხომ არ არი! - გამოესარჩლა მეორე.
- ჰა, ჰა, ნუ ანგლობთ და! თუ ჯერია, ჯერი იყოს, რაღა! გულის წყრომით უპასუხა ორატორმა და ჭიქა ძირს დაუშვა.
- ჰო, კარგი, ნუ სწყრები და! - შერიგების კილოთი უთხრა მესამე, რომელსაც ტიკჭორა ეჭირა ხელში, და სამივენი გაჩუმდნენ.
- ვიტყვი რაღა, მაგრამ ახლა რას ვიტყვი და!.. ეს ღმერთმა, ძმებოჯან, ადღეგრძელოს ის ძმა ბიჭი, რომელიცა რომა ორშაბათიდამ - შაბათამდე იმუშავებს, კვირა დილით ადგება, ფეხთ ჩაიცვამს, ტანთ ჩაიცვამს, პირს დაიბანს, ქუდს დაიხურავს, მივა სარკესთან და შიგ ჩაიხედავს. მოეწონება, რაღა, თავისი თავი, გამოვა გარეთ, ქვეყანსაც მოეწონება, წავა ძმა ბიჭებში იქეიფებს, შესჭამს, რაღა, თავისი ჰალალი ოფლით მონაგარს, შესჭამს და არ დაინანებს! ჰა, როგორია?!
- გენაცვალე მაგ ოკრო-ბოკრო სახეში, კარგია რაღა, კარგი!
მოუწონეს სამივემ და ჭიქამ სუფრას შემოუარა.
- არ მოგეწონათ, უკეთესი თქვენა თქვით, მეც ყურს დაუგდებ! - თავზვიადად წარმოსთქვა ნიკუამ და გადახედა გვერდზე მჯდომ ამხანაგს, რადგან ჯერი ახლა იმაზე იყო.
- რას მიყურებ, ეე! შენზე ნაკლები ბიჭი ვარ! მომე აქ სტაქანი! - თამადამ ჭიქა მიაწოდა.
- ძმებოჯან, ესეც ღმერთმა ადღეგრძელოს ის ლოთი, რომელიცა რომა კვირა დილით ეკლესიაში წავა, ღმერთს სანთელი აუნთოს. გზაზე შემოეყრება მშიერი ძმაბიჭი, ჩაიყვანს „პადვალში“, პურს აჭმევს, ღვინოს დაალევინებს, ფულს იქ დახარჯამს, ამობს თუ, ღმერთი უჩვენოთაც იოლად წავაო.
- ვა, ვა, ეს რა ხახალი სიტყვა თქვა, კაცო! მოუწონა თამადამ და ჭიქამ ხელმეორედ შემოუარა წრეს.
- აბა, სოსოჯან, ჯერი შენზეა რაღა, აქლემმა შენ წინ დაიჩოქა! - გამოაცალა ნიკამ სტაქანი და გადააწოდა თამადას.
- ეგ, კაი რამეს იტყვის, აი! გაზეთსა კითხულობს, - გაეხუმრა ერთი ამხანაგთაგანი.
- იტყვის, მე ვიცი, უპრავის ღლასნია, აი!
- ღლასნიო! რაო, შენ „ღლასნი“ კაცი გგონია? ეე, მუდრეგ ის სულ სხვითა მაგივრათ ლაპარაკობს, მე კი ჩემ მაგივრათ ვიტყვი! რაო, ღლასნი რო არა ვარ, კაცი არა ვარ? გაზეთსა კითხულობსო, რატომაც არ წავიკითხამ, ვითომ ცუდი რამეა! გაზეთი რო არა ყოფილიყო, მე ეხლა ბრმა ვიქნებოდი აი, ორივ თვალებით ბრმა. ქალაქში რომ ჩამომიყვანა ბიძა ჩემმა, ემოტელა ვიყავ, აი, ემ ბალახის ტოლა. დახლში რო შევდიოდი, აღარა ვჩანდი. ხუთი წელიწადი, ცა, ჰაერი არ დამინახავს, ვეგდე რაღა პადვალში. მე ასე მეგონა თუ ქვეყანაზე ღვინის ბოჩკებისა და რუმბების მეტი სხვა არა არის რა! ერთი სიტყვით, დილიდამ გათენებამდე ვტრიალებდი, როგორც ჯარა. მერე რას ვიღებდი? არაფერს. დაგირავებული ვიყავ, რაღა, ერთს თუმანში, რომელიც ცხონებული მამიჩემისთვის ჩემს ხაზეინს ესესხებინა. ეს თუმანი თავისი სარგებლით მომდევდა მთელი სამი წელიწადი. ვიყავ, რაღა, ამ ცეცხლში. მაგრამ ეჰ, ეს არაფერი, რაც იყო, იყო!
ხოლოთა ძმებოჯან, ბოლოს გავიგე რომა ქვეყანაზე სამართალიცა ყოფილა! ეს ცხრა თვეა, რაღა, სრული ცხრა თვე, რაც პადვალიდამ ზევით ამოვიხედე. მერე რათა? რათა და იმიტომ, რომ ერთმანეთს მხარი მივეცით, „ერთობა“ გავაკეთეთ! ხაზეინი მოვხარეთ.
აბა, თუ ბიჭია და თავის დროზე ჯამაგირი არ მომცემს, დროზე დუქანი არ დაკეტოს, დროზე არ გააღოს. ეს კი სულ „ერთობის“ ბრალია. ვენაცვალე მარიფათიან სახეში, ვინც ის მოიგონა.
მას აქეთ წერვა-კითხვაც ვისწავლე, გაზეთსაც ვკითხულობ, - როგორ შეუძლიან „ხაზეინმა“ ხმა ამოიღოს! წინეთ, სტოლისთვის რომ ხელი დამებიჯებინა და ისე ვმდგარიყავ, ერთს აყალ-მაყალს ასტეხდა. წავიდა ის დრო, ეხლა ხაზეინი ჩვენს ხელშია! მაშ გაუმარჯოს რაღა „ერთობას“, გაუმარჯოს, ვინც იმისთვის იხოცებიან!
- ურაა! დაიძახეს სამივემ ერთად და ყველას სახეზე რაღაც აღფრთოვანება იხატებოდა.
- ვა, ეხლა ისეთი ვარ, როგორც ლომი! წარმოსთქვა სისუამ და მუშტები მუხლზე დაიკრა.
- ჩუმათ, კაცო, გარადავოი არსად იყოს და! გააფრთხილა თამადამ.
- გარადავოი რომელია, თუნდ მთელი ბატალიონი მოვიდეს, მარტო მე გავალ. აი, შე მშიშარა ტურავ! მომე აქ სტაქანი, მომე, ერთი „ერთობა“ მეც ვადღეგრძელო, გაუმარჯოს ერთობას! გაუმარჯოს ძმობას!
ასწია ჭიქა ნიკამ და მას მისცეს ბანი დანარჩენმა ამხანაგებმაც.“
